Vergi davaları,Vergi danışmanı
trende

VERGİYİ TABANA YAYMAK!

28.02.2019
1.466
VERGİYİ TABANA YAYMAK!

VERGİYİ TABANA YAYMAK!
GİRİŞ
Bilindiği üzere vergi, devletin veya devletten aldığı yetkiye dayanan kamu tüzel kişilerinin kamusal faaliyetlerinin gerektirdiği harcamaları karşılamak ya da kamusal görevlerinin gereklerini yerine getirmek amacıyla ve kanunlarla belirtilen sınırlara uygun olarak, hukuki zorunluluk altında özel bir karşılık vaadi olmaksızın geri vermemek üzere, gerçek ya da tüzel kişilerden aldıkları parasal tutarlarıdır.
Ne zaman vergi reformu konusu gündeme gelse “vergiyi tabana yayacağız!” sloganı söylenmeye başlar. Ve ne gariptir ki vergi bir türlü tavana yayılamaz. Çünkü bir sonraki vergi tartışmalarında bu konu yine gündeme gelir. Peki gerçekten verginin tabana yayılması mı gerekmektedir? Ya da vergi tabana yayılması henüz başarıya ulaşmamış mıdır?
Vergiyi tabana yaymakla kastedilen başlıca hususlar; kayıt dışılığın önlenmesi, vergi adaletinin sağlanması, vergi politikalarının ülke ekonomisinin gelişmesi yönünde adımlar atılması, teşvik politikasının adil olması, vergi bilincinin artırılması şeklinde sayılabilir. Tabi ki bu adımlar gerek vergi mükellefleri gerekse vergi idaresi açısından önemlidir.
DOLAYLI VERGİ DOLAYSIZ VERGİ AYRIMI
Vergi, her zaman güncel bir konu olup, gerek bireyler gerek şirketler gerekse ekonomik veriler açısından önemli bir yere sahiptir. İstikrarlı ve güçlü bir ekonomi yanında demokrasi seviyesi açısından da verginin önemi büyüktür.
Vergileri dolaylı ve dolaysız vergiler olmak üzere kendi içinde ikiye ayırmak mümkündür. Dolaylı vergiler, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi gibi mal veya hizmet alırken yükleniciler tarafından çoğu zaman farkında olmadan ödenirken, dolaysız vergiler ise gelir ve kurumlar vergisi gibi ilgili dönemlerde beyanname ile beyan edilerek ödenen vergilerdir.
Dolaylı vergiler adaletsizdir, çünkü dolaylı vergiler mükelleflerin ekonomik durumunu dikkate almazlar, kullanan ya da yararlananlar eşit miktarda vergi öderler. Dolaysız vergiler ise mükelleflerin ekonomik güçleri dikkate alınarak genelde artan oranlı yapıda olup daha adildirler. Ayrıca, gelişmiş ülkelerde toplam vergi tahsilatı içinde dolaysız vergilerin payı fazla iken gelişmekte olan ülkelerde dolaylı vergilerin payı yüksektir. Son on yıllık ortalamaya bakılacak olursa ülkemizde dolaysız vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı %25-30 arasında iken dolaylı vergiler % 70 civarındadır.

ANAYASADA VERGİ
Anayasamızın “temel haklar ve ödevler” başlıklı ikinci kısmının “siyasi haklar ve ödevler” alt başlığını taşıyan dördüncü bölümünde, yer alan 73. maddede “vergi ödevi” düzenlenmiştir. Bu maddede,
“Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Cumhurbaşkanına verilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm dikkate alındığında, herkesten mali gücüne göre vergi alınması dar gelirlilerden vergi alınmaması, emekten sermayeye nazaran daha fazla vergi alınması, gelir vergileri üzerinden artan oranlı tarife uygulanması gibi ilkelerin göz önüne alınması gerektiği söylenebilir.

VERGİNİN TABANI
Verginin tabanıyla kastedilen beyana tabi mükellef sayısının artırılması ise bu kuşkusuz güzel bir gelişmedir. Çünkü beyana tabi mükellef sayısının artması aynı zamanda dolaysız vergilerdeki artışı ifade edecektir. Vergi adaleti açısından bu durum olumlu karşılanır. Ancak, verginin tabanından kasıt alt gelir gurubunda yer alan kişilerden ağırlıklı olarak alınan dolaylı vergilerdeki artış ise bu durum vergi sistemindeki adaletsizliği daha çok artıracaktır.
Öte yandan, verginin tabana yayılması ile vergi muafiyet ve istisnalarının daha adil bir şekilde uygulanması kuşkusuz önem taşımaktadır.

Yasal Uyarı: Sitemizde yayınlanan yazılar telif hakları nedeniyle izin alınmaksızın ve atıf yapılmaksızın kullanılamaz. Yapılan atıflarda, MÜKELLEFHABER / www.davavergi.com adreslerinin belirtilmesi zorunludur.

ETİKETLER:
Daha Fazla Bilgi Almak İçin Bizi Arayabilirsiniz:
WhatsApp chat