VERGİ İNCELEMELERİNDE MÜKELLEF HAKLARI
VERGİ İNCELEMESİ SONUCUNDA UZLAŞMA DIŞINDA BAŞKA HAKLARIMIZ VAR MIDIR? (*)
Vergi inceleme raporu inceleme elemanının bulunduğu birim vasıtasıyla ilgili vergi dairesine gönderilir. Eleştiri konusu hususun bulunması halinde vergi inceleme raporuna istinaden vergi/ceza ihbarnamesi düzenlenerek yetkili kişilere tebliğ edilir. Söz konusu ihbarnameyi aldıktan sonra bir takım haklarda mevcuttur.
Bunlara değinmek gerekirse;
Cezada indirim: V.U.K.’nun 376 ncı maddesindeki ceza indiriminden yararlanabilmeniz için; ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen verginin vadesi gelmiş taksitlerinin yanı sıra, indirimden sonra arta kalan vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde, teminat göstermeniz halinde üç (3) ay içinde ödeyeceğinizi bildirmeniz gerekmektedir. Belirtilen vergi ve cezaları yukarıda belirtilen sürede ödememeniz ya da yargıya başvurmanız halinde, bu maddeye göre indirim hakkından yararlanamazsınız.
Söz konusu V.U.K 376 maddesinde değişikliğe gidilmiş olup son hali;
Mükellef veya vergi sorumlusu;
“1. İkmalen, resen veya idarece tarh edilen vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirirse kesilen cezanın yarısı,
2. Uzlaşmanın vaki olması durumunda, üzerinde uzlaşılan vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı cezasının %75’ini, bu Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan ödeme süreleri içinde öderse üzerinde uzlaşılan cezanın %25’i, indirilir.(**)
Mükellef veya vergi sorumlusu ödeyeceğini bildirdiği vergi ve vergi cezasını yukarıda yazılı süre içinde ödemez veya dava konusu yaparsa bu madde hükmünden faydalandırılmaz.
Yukarıdaki hükümler vergi aslına tabi olmaksızın kesilen usulsüzlük cezaları hakkında da uygulanır.
(*) Değişmeden önceki şekli: üçte biri
(**) Değişmeden önceki şekli: (Değişik: 22/7/1998 – 4369/17 md.) İkmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi veya vergi farkını ve aşağıda gösterilen indirimlerden arta kalan vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarını mükellef veya vergi sorumlusu ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirirse:
1. Vergi ziyaı cezasında birinci defada yarısı, müteakiben kesilenlerde üçte biri,
2. Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezasının (7103 Sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 27.03.2018)yarısı (*);indirilir. “
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma: Tarhiyat sonrası uzlaşma yolunu seçmeniz halinde, ihbarnamenin tebliğ tarihini takip eden günden itibaren 30 gün içinde bağlı bulunduğunuz vergi dairesine müracaat etmeniz gerekmektedir. –
1- Tarhiyat Sonrası Uzlaşma;
Uzlaşmanın Kapsamı Tarhiyat sonrası uzlaşmanın kapsamına;
Vergi daireleri tarafından mükellef adına ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vergi dairelerinin tarha yetkili olduğu bütün vergi, resim ve harçlar ile bunlara ilişkin olarak kesilecek vergi ziyaı cezaları (usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ile kaçakçılık suç ve cezalarından dolayı vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda kesilecek ceza uzlaşma kapsamı dışındadır)girmektedir.
Mükellefler tarafından , yasal süresinden sonra verilen beyannameler ile Vergi Usul Kanununun 371 inci maddesine göre pişmanlık talepli olarak kabul edilen ancak şartların ihlali nedeniyle kanuni süresinden sonra verilen beyanname olarak işleme tabi tutulan beyannameler üzerinden tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin olarak kesilen vergi ziyaı cezaları da uzlaşma kapsamındadır.
İkmalen veya re’sen yapılan tarhiyatlarda mahsup dönemi geçmiş geçici verginin de bulunması ve bu tarhiyata karşı uzlaşma talep edilmesi halinde, uzlaşmanın sağlanması sonucu düzenlenen uzlaşma tutanaklarında (vergi/ceza ihbarnamesinde yer almasa bile) mahsup dönemi geçmiş geçici vergi asıllarına da yer verilecek, uzlaşılan tutarlar uzlaşma tutanaklarına yazılacak ve uzlaşılan tutar için mahsup dönemine kadar gecikme faizi hesaplanacaktır.
UZLAŞMA SÜRECİ
UZLAŞMA TALEBİ
1.Kimler Uzlaşma Talebinde Bulunabilir?
1.1 Mükellef,
1.2 Noterden alınmış vekaletnameye dayanarak vekili,
1.3 Tüzel kişiler, küçükler ve kısıtlılarda ise bunların kanuni temsilcileri uzlaşma talebinde bulunabilirler.
Peki Uzlaşma Talebi Nereye ve Nasıl Yapılmalıdır?
Talep, yetkili uzlaşma komisyonuna veya mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine dilekçe ile yapılır. Dilekçenin taahhütlü posta ile gönderilmesi de mümkündür. Dilekçe yerine geçen Uzlaşma Talep Formları vergi dairelerinden ve Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesi adresi www.gib.gov.tr’den temin edilebilir
Talep Süresi Uzlaşma talebinin vergi/ceza ihbarnamesinin mükellefe tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içinde yapılması gerekir.
Yargı Yolu: Yargı yolunu tercih etmeniz durumunda ihbarnamenin tebliğ tarihini takip eden günden itibaren *** gün içinde vergi mahkemesine dava açmanız gerekmektedir.
***Tarhiyat öncesi uzlaşmada dava açma süresi
Uzlaşma görüşmeleri sonucunda uzlaşma sağlanamaz ise vergi dairesine gelen inceleme raporunda önerilen matrah veya matrah farkı üzerinden vergi dairesince gerekli tarh işlemi yapılır. Uzlaşılamayan söz konusu vergi ve cezaya ilişkin olarak ilgili vergi dairesince yapılacak tarhiyata karşı, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihini takip eden otuz (30) günlük dava açma süresi içinde dava açılabilir.
***Tarhiyat sonrası uzlaşmada dava açma süresi
Uzlaşma sağlanamaması durumunda, bu hususa ilişkin tutanağın mükellefe tebliğ tarihinden itibaren ise dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye devam eder. Dava açma süresi yeniden işlemeye başladığında, dava açmak için on beş (15) günden fazla bir zaman kalmışsa bu süre içinde dava açılmalıdır. Ancak dava açma süresi bitmiş veya on beş (15) günden az kalmışsa dava açma süresi on beş (15) gün daha uzar.
YAZAN : KADER DEMİREL, SMMM
Not:Yazıdaki görüşeler tamamen yazara ait olup, telif hakları nedeniyle izin alınmaksızın ve www.davavergi.com adresine atıf yapılmaksızın kullanılamaz.
KAYNAKÇA
Gib tüm yönleriyle vergi incelemesi
Gib uzlaşma
Gib vergi uyuşmazlıklarının yargı aşaması
